A Sardégna a ciàmme a Sardégna

Perché te ciamemmu

Sémmu Sordi e Sorde cumme ti: lavuratuì e lavuratrici autónnumi o indipendenti, in serca d’ócupasiun, stüdenti. 

Sémmu zóni sutta ê 40 anni, vivémmu vitte precòie e nu se sentimmu raprezentè dê gruppi pulittici da trôppu tempu ô guvernu da nóstra ìzua. Ina classe pulittica spéssu clientelore e piña d’arivisti, che a l’ignóre ezigense e aspetatìve de persuñe, che a l’azére dialugu e cuinvulgimentu, che a sacrifiche à interessi che en luntan i rizórse da Sardégna. 

Ina classe pulittica in gran porte curótta da interessi ópósti à quélli da stragrande magiuransa de persuñe che vive a nóstra tera, pe dì quélli de multinasiunoli, grendi aziende de predatuì, fundasuin privè e massuneria che decìddan a sórte da Sardégna sensa moi ésse steti elétti da nisciün.

A Sardégna che ereditémmu da liòtri a l’è à péssi, delungu ciü spupulò e depressa. Ina tera che po’ che a ségge steta cundanò à in prezente e à in avegnì de travaggiu nu següu e sfrütau, dizócupasiun, dificultè à fò da buña impràiza, puvertè, còu de l’energìa, inquinamentu, servìssi ineficènti e dunca, spéssu, emigrasiun fursò.

Epüre, nunustante tüttu, se impegnémmu tütti i giurni, cun pasciun e cumpetense, pe vive dignituzamente e rende mégiu a nostra izua. Perché, diversamente da chi a guverne, riuscimmu à intravédde i só imense putensialitè.

Gh’è chi tra de niòtri déddiche tütte i só energie à stüdiò, à travagiò cun pasciun o creò nöe ócaxuin de travaggiu. Gh’è chi se impegne inte aministrasuin lucoli, inte l’asuciasunìxmu, intu mundu da cultüa e du vuluntariotu. 

Gh’è chi invécce l’ha animàu e ànime i cumitoti pe a difaiza da sanitè, i lótte pe in préxu giüstu du lete, a difàiza di pósti de travaggiu e di diritti, i pruteste pe i taggi di servissi, a bataggia pe scöe e üniversitè acesìbbili… e tante otre lótte giüste e necesòie che ìmpan i crónache di nóstri giurnoli.

T’è cun niòtri?

Alùa ti saiè d’acórdiu in sciû fetu che quéstu impégnu u nu pö abastò.

U nu l’abaste ciü se uémmu afermò u culassu da nóstra tera in sciû cian ecunómmicu, suciole, ambientole e demugràfficu.

U nu l’abaste ciü perché a Sardégna a ségge finalmente in muzaicu de löghi unde se puégge vive dignituzamente, dê sitè ô ciü picin di pàixi.

U nu l’abaste ciü se uémmu ôpuñe ô culàssu in’îdéa de Sardégna che a l’invéste inti zóni e inta só istrusiun, inte’n nöu mudellu de svilüppu giüstu sucialmente e éculogicamente sustenibbile che u génere richéssa pe chi vive quésta tera, inta valurizasiun de só lengue e da só storia, intu só prutagunixmu pulitticu e ecunommicu inte in ambitu eurumediteragnu.

U nu l’abaste ciü se uémmu ina Sardégna cuivólta, démucraticizò, autodeterminò e capòse de generò ópurtünitè 

Pe pruvò à realizòia émmu da foò quéllu che chi guverne da troppu tempu u nu l’óriè: méttise insémme, fandu réte tra de niòtri, pe custruì in grande muvimentu de scangiamentu pulitticu e cultürole, versu i otre proscime scadense eleturòli regiunòli e aministrative. In muvimentu animàu da chi tégne in pé questa tera pe ricunquistò a puscibilitè de decidde in sce lé.

Pe quéstu te ciamémmu à in incuntru pe cuntose a Sardégna che t’uésci ti ascì. 

U culassu u nu l’è inevitabile, e u scangiamentu u puémmu custruì insémme, pe u nóstru ben e pe quéllu de chi l’aviò da stò in Sardégna inte l’avegnì.

A Sardégna che ereditémmu

Dê guverni italien, pe anni, émmu resevüu sulu fregügge, in termini de stradde, traspórti, servissi e – quande gh’en steti – prugetti ócupasiunoli inquinanti e insustenibbili che cuntinuan à segnò u prezente da nóstra ìzua.

Dê palassi da Regiun Sardegna a nu n’è anèta mégiu, dô mumentu che en ocüpè da troppu tempu da persuñe ariviste e aruganti, mutivè sulu dô fin de cüò, sensa óstacculi, i só clientele. Ô de föa de quarche staxun puxitiva, i guverni che se susegue in via Rumma, se cuntrudistinguan pe i só scelte sbagliè, amanchè o luntan dê interessi da magiù porte di sitadin. 

Interessi de gruppi de putére che deciddan tantu de sorti da Sardégna sensa ésse moi steti elétti da nisciün. In ézitu scuntàu, se se curtive ina classe “dirigente” lorgamente incumpetente e végia inte idée, primma che anagraficamente, che a nu fa otru che alimentò a cundisiun de sutusvilüppu dell’ìzua, ciütóstu che guidò u svilüppu suciole e ecunommicu.

Ségge ceu: gh’è tante persuñe de valù che se impegnan intu quaddru pulitticu éxistente, ma â fin chi pigge i decisuin impurtanti sun delungu quelli che cunuscémmu.

À tütte i turnote eleturòli, cumpràiza quest’ürtima, ascistimmu à zöghi de putére e à tante prumisse de prugetualitè e de sviluppu pe a nóstra ìzua che végnan puntualmente tradìe. 

Cuscì, a nóstra tera amò, po’ che a ségge cundanò à in prezente e à in avegnì de travaggiu nu següu e sfrütamentu, dizócupasiun, puvertè, travaggiu sumersu, spupulamentu e dunca, spéssu, emigrasiun fursò. Cundanò à avài in’ecunumìa dipendente, pócu dinammica e prudutiva, segnò da svantaggi infrastrüttüroli, investimenti amanchè inte l’inuvasiun de prucessu e prudóttu, ina strutüa prudutiva suttudimensiunò e framentò inte setuì intreghi.

A Sardégna che uéscimu

Nu l’è ciü u mumentu de delegò à chi n’ha purtau à quésta situasiun i sorte da nóstra tera. Pe questu, uéscimu imaginò insémme à ti e à tütti quélli che ghe l’han à cö, che Sardégna custruì inti próscimi anni. 

Te prupunémmu sulu ina curnìxe de valuì, da arichì cû tó cuntribütu, in sce i quoli te ciamémmu à pigiò pàula e à ativòte insémme à niòtri.

– Uéscimu ina Sardégna capose de cumbatte i dizuguaglianse suciòli definindu in nöu mudellu de svilüppu ciü giüstu e sustenibbile, ch’u porte finalmente dê nóstre pecüliaritè prudutive e cultüroli da turnò à inventò o à inuvò, pe creò in tesciüu ecunommicu rebüstu, diversificàu e dinammicu, in grodu de cumpétte intu mundu grassie â qualitè di prudótti e di servissi, â cumpetensa di atuì, ê investimenti in inuvasiun tecnuloggica e digitole, ô benéssere ecunommicu e â furmasiun de lavuratrici e di lavuratuì, ê prudusuin e ê servissi eculogicamente sustenibbili e sucialmente impattanti.

– Uéscimu ina Sardégna che a invéste in sce i savài, in sce u dirittu ô studdiu e in sce u libberu acessu â cultua lungu tüttu l’ercu da vitta, îsandu vertiginuzamente u nümmeru di diplumè e di laureè, ómentandu i cunuscense e i cumpetense decizìve pe rinuvò u mundu du travaggiu, pe custruì ina demucrasìa cumpìa e ómentò u benéssere suciòle.

– Uéscimu ina Sardégna unde ésse dónne u nu ségge in svantaggiu intu travaggiu e inta vitta de tütti i giurni, cun pulittiche in sce u travaggiu inuvatìve, nöi servissi à l’infansia, â cüa di ansiòni e de persuñe cun dizabilitè, servissi suciu-sanitori terituriòli, consültori e centri antiviulensa difüzi, in’educasiun â sesualitè e à l’afetivitè inte scöe pe arancò â ràixe a viulensa de génere e ómulexbutransfubica.

– Uéscimu ina Sardégna ch’a porle diverse lengue, ch’a porle órgugliuzamente a só lengua inte tütti i àmbiti da sféra pubbrica e che a cunusce a só stória de póppulu, finìndua de sentìse cumme periferia, benscì cumme in centru e porte integrante da stória éurupéa e mediteragna.

– Uéscimu ina Sardégna cumme in muzaicu de löghi dunde se pö vive dignituzamente, grassie à in’ocupasiun de qualitè, à garansia di diritti sucioli e civili, dê sitè ô ciü picin di pàixi. Perché nu l’ha ciü da éxìste teritoi de serie A,B e Z.

– Uéscimu ina Sardégna 100% rinuvabbile e energicamente indipendente, nu ô servissiu de multinasiunoli de ventu e de sù, ma de cumunitè e de impraize de l’ìzua.

– Uéscimu ina Sardégna che a se pigge cüa du teritòiu e che a turne à valurizòio atraversu l’agricultua multifunsiunole e pulittiche dirétte à fò serò i filée, ô sustégnu da prudusiun, à percursci furmativi e inuvativi pe in recangiu generasiunole ch’u fagghe batte u cö de nostre campagne.

– Uéscimu ina Sardégna capose de permétte de dò rispóste ê nöi bezögni de chi a vive, cun nöe infrastrutüe e ina Pubbrica Aministrasiun eficente e trasparente, che a sustegne ativamente u prucessu de mudernizasiun ecunommica e de rafursamentu du tesciü suciole e cultürole.

– Uéscimu ina Sardégna libbera da végi e nöi centralixmi, che a l’agge da prucédde à grendi passi versu a só autudeterminasiun pulittica e istitusiunole in campu eurumediteragnu e che, fiña da àua, a l’agge da sfrütò ô màscimu a só Autunumia pe fò valai i só interessi versu ô Stotu e pe riequilibrò i putéri à livéllu regiunole à favù di Enti Lucoli.

Che muvimentu uéscimu

1. Avèrtu, plürole e inclüzivu: capòse de custruì ligammi, difunde cunuscensa, generò fiduccia inte l’asiun culetiva. Inte ina sucêtè unde u tempu libberu u l’è delungu ménu, uèmmu rende a beléssa da partecipasiun pulittica à tütte e à tütti.

2. Partecipau, dinammicu e custrutivu: ina piatafurma civica, in prezensa e online, unde discütte, decidde, métte in cunesciun idée, pruposte prugramattiche, furmative e de ativitè, dandu uxe intu stéssu tempu ê tanti che stan föa da l’ìzua ma che öan cuntribuì à scangiòia.

3. Cuinvulgente, difüzu e prezente inte citè e inti pàixi: che u respunde ê bezögni reòli di teritòi, à partì dô prutagunixmu de chi i vive, cun l’agiüttu di órganizatuì de cumunitè che ativan prucessi de cunsapevuléssa e cuuperasiun pe u svilüppu lucole, a rigenerasiun suciole, prudutiva e cultürole.

4. 4. Ô servissiu de l’ìzua che zà a se móve int’a giüsta diresiun, che a l’ofre strumenti, servissi e furmasiun pe a prumusiun de nöe relasuin tra prufesciunisti, prugetti mutualistici cuntra vége e nöe puvertè, sinergie tra impràize sañe e inuvative pe rende mégiu e custruì nöe ócaxuin pe i proppi prudotti e servissi, mumenti de cundivixun de savai e prufesciunalitè tra chi l’è in sce l’ìzua e chi stà föa, a custrusiun de mumenti de cunfruntu cun esperienze de guvernu inuvativu in gìu pe u mundu.

De dunde vegnimmu

Uémmu fò büttò ina staxun de prugetti de scangiamentu e impegnu cìvvicu pe spassò via a rasegnasiun, a puia e u rizentimentu. Nu uémmu testimoniò d’avaighe pruvau, ma cunvinse a magiuransa de chi vive questa tera à sceglie de percurì insémme stu camin.

Gh’è chi, aresâtau da quésta prupósta inuvativa, u pruviò à cüxìne adossu étichétte vége e descàite pe deputensiòia. Ma nu ghe riuscian, perché à diferensa di curpévuli du culassu ecunommicu e suciole da Sardégna, da delungu impegnè inta cunservasiun di próppi pósti e intu servì interessi luntan che storicamente han sfrütau persuñe e rizórse, e inquinàu e depredàu teritói, niotri nu émmu interessi da sarvaguardò o puzisuin de rendita da cunservò.

Se sentimmu figiö e figge da gente che a l’ha tegnüu in pé ‘st’ìzua: sémmu u riturnu à l’avegnì de l’óperuzitè e perseveranza cuntadiña, du sacrefissiu de generasuin de

pastuì, minatuì e óperoi, da versatilitè di nóstri artigen, da beléssa ch’a nasce dê muen du Costantino Nivola e da Maria Lai, da scumissa imprendituriole du Francesca Sanna Sulis e du Amsicora Capra, de l’animu rexistente ê ingiüstissie da Paskedda Zau, de l’educasiun sentimentale du Peppino Mereu, du Montanaru e du Sergio Atzeni, du stüddiu ch’u l’emàncipe e u l’esplóre a nóstra identitè du Michelangelo Pira o da Nereide Rudas, de l’aspirasiun à libertè e à giüstissia pe a nóstra tera da Eleonora D’Arborea e du Giovanni Maria Angioi, de l’inteligensa, da vuluntè e de l’ezempiu du Antonio Gramsci.

Niotri sémmu nöe e nöi, ma sémmu quélle e quélli de delungu. Apartegnimmu â stória de in póppulu intraprendente, riccu de grendi valuì e rizórse, da delungu in camin pe a próppia dignitè.

 Cun nöi sguordi e nöi strumenti, uèmmu pruzeguio, arvindu ina nöa staxun pe a demucrasìa sorda animò da chi l’ame dovéu. 

Ina pràiza de pàula plürole e ambisiuza, armonica e putente, cumme u ciü bellu cantu à tenore ancun da imaginò.

Cose uemmu fò u 6 nuvembre

Pe fò cóse? Pe in giurnu de discusiun in asembléa e inti laburatoi de idée e prugetualitè in prezensa e online.

Cun chi? Cun tütti quélli che n’ha què, indipendentemente da l’êtè e dê esperienze che u l’ha zà fetu, pe cundividde cumpetense, îdée e energie pe custruì in’alternativa pe a Sardégna.

Cumme? Cun tóe de travaggiu che ütilizan métudi de discusiun e deliberasiun à èta intensitè demucrattica, sperimentando strategie de partecipasiun atìva e prugetasiun partecipò da replicò inte tütti i teritòi da Sardègna, pe decidde insémme lungu l’annu che vegnò in prugramma de prugetti pe scangiò l’ìzua e , insèmme, rende mégiu i nósctre vitte.